Lijst van interessante Opensource Software

Wat is opensource software?

Opensource software zijn computerprogramma’s waarvan de broncode vrij beschikbaar is. Je kunt het programma gebruiken, de code ervan bekijken & aanpassen en je mag de software doorgeven. Dit lijkt evident, maar dat is het niet.

Heel veel software die we dagelijks gebruiken heeft een gesloten bron (closed source): Windows, macOS, iOS, Microsoft Office, Adobe Photoshop, Microsoft Edge, Google Chrome, … Door de code geheim te houden, hopen ontwikkelaars hun werk te beschermen, vaak ten nadele van de gebruiker, want niemand kan de code controleren en checken op fouten (of erger: malafide code). De ethische weg vooruit is dus open source software.

Waarom kiezen voor open source?

Eén van belangrijkste redenen voor de populariteit van opensource software is de prijs: je kunt de aangeboden programma’s gratis gebruiken. Al wordt het ten zeerste gewaardeerd als je een bijdrage geeft aan software die je graag en vaak gebruikt.

Verder is open source software vaak stabieler en veiliger omdat iedereen (maar voornamelijk andere ontwikkelaars) de code kan nakijken, verbeteren of aan de alarmbel kan trekken bij grote problemen. Op deze manier vergroot de kwaliteit voortdurend.

Ook hebben de meeste open source projecten een fijne gemeenschap (community) waar je (als beginner) terechtkunt met je vragen. De gebruikers helpen er elkaar en werken zo op een positieve manier aan de reputatie van een project.

Bij open source software heb je zelf controle over je computer en de software die je gebruikt: de code is beschikbaar en je bent vrij ze aan te passen naar eigen smaak.

De geest achter de open source community is er één die streeft naar samenwerking. Ontwikkelaars van over de hele wereld kunnen samenwerken om een programma te ontwikkelen dat bij hun behoeften past.

Met open source software voorkom je ook dat je vast zit in 1 platform of aan 1 stuk software. Open source software gebruikt open standaarden die ervoor zorgen dat je je bestanden ook op andere computers en met andere software kunnen samenwerken.

In de meeste gevallen ervaar ik open source software als een ethische en technologisch logischere keuze dan het closed source alternatief.

Uiteraard is het niet enkel rozengeur en maneschijn, er zijn ook enkele mogelijke nadelen. Zo vereist een overstap vaak enige gewenning als je al jaren een ander programma gebruikt en is er mogelijk een leercurve. Ook komen de alternatieven nooit één-op-één overeen: elk programma heeft wel functies die het net beter of minder goed doet dan het andere, waardoor je soms even goed moet kijken en vergelijken tussen de opensourcealternatieven.

Lijst met alternatieven

Om door het bos de bomen nog te kunnen onderscheiden, maakte ik onderstaande lijst van opensource software-alternatieven. Dat maakt de start van je zoektocht wat makkelijker en overzichtelijker. Ik zorgde ervoor dat alle voorgestelde alternatieven (in de meeste gevallen) beschikbaar zijn voor Linux, macOS en Windows. Alvast veel plezier gewenst met het ontdekken van deze open source alternatieven. Als er meerder opties zijn, geef ik ook steeds aan wat ik bij voorkeur gebruik, maar zoek zeker even voor je zelf uit wat jij verkiest.

Browsers

Waarschijnlijk de meest gebruikte software op elke computer is de internetbrowser. Hier wil ik alternatieven aanbieden voor de closed source Google Chrome (de meest gebruikte browser), Microsoft Edge (meegeleverd in Windows) en Safari (standaardbrowser op macOS).

• Mozilla Firefox – https://www.mozilla.org/nl/firefox/new
• Brave – https://brave.com
• Chromium – https://www.chromium.org/getting-involved/download-chromium

Mijn aanrader: Mozilla Firefox. Firefox biedt het enige echte ethische alternatief. De meeste andere browsers bouwen verder op Chromium (waarop Chrome gebaseerd is): Edge, Vivaldi, Opera & Google Chrome zijn onder de motorkap grotendeels gelijkaardig. Firefox zet privacy voorop, laat je makkelijke reclame & trackers blokkeren en biedt ook erg veel uitbreidingsmogelijkheden via extensies.

E-mailprogramma’s

Elke Windowscomputer komt standaard met Outlook en macOS levert Mail. Ook voor deze programma’s bestaan er interessantere opensourcealternatieven.

• Thunderbird – https://www.thunderbird.net/nl/
• Mailspring – https://www.getmailspring.com/download

Mijn aanrader: Thunderbird. Thunderbird vindt net als Firefox zijn oorsprong bij Mozilla en deelt dus dezelfde waarden. Net als in Firefox kun je de uitgebreide basis nog verder verrijken met extensies en thema’s.

Video’s bekijken

De standaard mediaspelers in Windows en macOS hebben geen open bron, onderstaande suggesties zijn dus ideaal als je op zoek bent naar een andere optie.

• VLC – https://www.videolan.org/vlc/
• MPV – https://mpv.io/

Mijn aanrader: VLC. VLC is al meer dan een decennium de standaard op mijn computers (maar bestaat al meer dan 25 jaar). De tijd van het zoeken naar de juiste codecs om een filmpje te kunnen bekijken is voorgoed voorbij. VLC bevat alle software die nodig is om multimedia te bekijken en beluisteren. Ik ben nog geen bestand tegengekomen dat VLC niet afspeelt.

Office

Op de meeste computers is Microsoft Office het standaardpakket dat je gratis (beperkt) of betalend kunt gebruiken. Ook op macOS wordt het vaak gebruikt. Helaas kun je MS Office niet makkelijk installeren onder Linux en is het pakket ook niet opensource. Alternatieven die wel op alle besturingssystemen werken vind je hieronder.

• LibreOffice – https://nl.libreoffice.org/
• OnlyOffice – https://www.onlyoffice.com/

Mijn aanrader: OnlyOffice. Beide pakketten zijn erg goed en compleet, maar als je bestanden opent die gemaakt zijn in MS Office, dan doet OnlyOffice het vaak iets beter qua compatibiliteit (vaak zijn er wat problemen met de lay-out in bijv. Word of PowerPoint).

Notities nemen

Mac-computers heeft ‘Notities’ en Windows kent OneNote. Een bekend alternatief voor beide is Evernote, maar ook dat is niet opensource. Onderstaande opties zijn dat uiteraard wel.

• Joplin – https://joplinapp.org/
• Anytype – https://anytype.io/

Mijn aanrader: Joplin is ideaal als je enkel notities wil nemen, Anytype blinkt echter uit als je veel meer functies wil en makkelijk wil kunnen samenwerken met familie, vrienden en collega’s.

Berichten sturen

In plaats van sms’jes sturen de meeste mensen berichten via WhatsApp, Facebook Messenger of Instagram. Deze 3 apps zijn echter alledrie van Meta (het moederbedrijf achter Facebook) en zijn allesbehalve opensource en privacygericht. Voor een ethisch en privacyvriendelijk alternatief is er maar één echter aanrader:

• Signal – https://signal.org/

Fotomanagement en -bewerking

De bekendste applicaties zijn ongetwijfeld (de erg dure) Photoshop en Lightroom. Ook Affinity wint aan faam, maar geen van de 3 zijn opensource. In deze categorie vind je trouwens nog een verdere onderverdeling: er zijn programma’s om je afbeeldingen te bewerken of maken en er is software die je foto’s (voornamelijk) beheren.

• Foto’s beheren
  • darktable – https://www.darktable.org/
  • digiKam – https://www.digikam.org/
• Afbeeldingen bewerken
  • GIMP – https://www.gimp.org/
  • Krita – https://krita.org/nl/
  • rawTherapee – http://www.rawtherapee.com/

Mijn aanraders: darktable is een mooie en erg uitgebreide applicatie die je je foto’s laat beheren, ontwikkelen en publiceren. Op deze website vind je o.a. een boek met een uitgebreide handleiding/kennismaking van het programma. Om afbeeldingen te bewerken kun je afhankelijk van je doel met alle voorstellen aan de slag: GIMP als alternatief voor Photoshop, Krita om digitale afbeeldingen te creëren en rawTherapee om je foto’s te ontwikkelen.

Kalender

Een agenda beheren is een basisfunctie en bekende aanbieders zijn Google Calendar (online), macOS Agenda (iCloud) of Outlook (Microsoft). Al deze kalenders (en meer) kun je beheren via het open source Thunderbird, behalve je mails (zie hierboven), kun je dus ook je agenda’s hiermee beheren. Je kunt trouwens ook je agenda offline maken als je je afspraken liever niet in een clouddienst van een groot bedrijf zet.

• Thunderbird – https://www.thunderbird.net/nl/

Wachtwoordbeheer

Het is onmogelijk geworden om voor elke online dienst een goed, veilig en verschillend wachtwoord te maken en onthouden. Gelukkig zijn er wachtwoordbeheerders die dit voor jou doen. Veel browsers, bijv. Safari en Google Chrome, doen dit voor je, maar onderstaande opties werken op alle platformen en zijn niet afhankelijk van 1 partij/browser.

• Bitwarden – https://bitwarden.com/
• Proton Pass – https://proton.me/pass
• KeePass – https://keepass.info/

Mijn aanrader: Bitwarden. Dit programma werkt op alle besturingssystemen en mobiele apparaten en beheert op een overzichtelijke manier je wachtwoorden. Je kunt de applicatie ook wachtwoorden voor je laten verzinnen en het synchroniseren van je wachtwoordenkluis kan via Bitwarden zelf of via een eigen server.

Video-editor

Video’s bewerken kan uiteraard ook via opensource software.

• KDEnlive – https://kdenlive.org/en/
• Open Shot – https://www.openshot.org/
• Shortcut – https://shotcut.org/

Audio-editor

De bekendste software met een open bron is Audacity. Het is al sinds begin jaren 2000 beschikbaar en heeft een uitstekende reputatie opgebouwd als je geluidsopnames wilt maken en bewerken. Er is volgens mij geen beter alternatief te vinden.

• Audacity – https://www.audacityteam.org/

E-books

Veel e-bookplatformen zijn gesloten en laten je niet eenvoudig je gekochte boeken overzetten naar een ander apparaat of account. Via Calibre kan dit wel: je kunt je digitale bibliotheek beheren, je boeken bewerken, je collectie back-uppen en uiteraard je literatuur lezen.

• Calibre – https://calibre-ebook.com/

Streaming

Of je nu een screencast wil maken of een game wil streamen naar het web: OBS is de software die je je eigen wil maken.

• OBS – https://obsproject.com/

Websites maken

Wie graag websites maakt kan ofwel zelf de code schrijven of een CMS – Content Management System – gebruiken.

• WordPress – https://nl-be.wordpress.org/ of https://wordpress.com/nl/
• Joomla – https://www.joomla.org/

Mijn aanrader: WordPress is wat ik gebruik om deze website te maken en beheren. Het is een heel toegankelijke manier om je website online te krijgen en via de vele plug-ins kun je alle functionaliteit die je wenst toevoegen.

Besturingssysteem

Op de meeste computers die je koopt, staat standaard Windows geïnstalleerd, of macOS als je bij Apple koopt. Maar ook deze programa’s kun je vervangen door een opensource alternatief. Linux is de verzamelnaam voor een heleboel besturingssystemen die gebaseerd zijn op de Linux kernel en daar hun eigen twist aan toevoegen. De 3 toegankelijkste en beste keuzes voor beginners zijn volgens mij onderstaande (op mijn website vind je allerhande tutorials over hoe je die kunt installeren op je computer):

• Ubuntu – https://ubuntu.com/download
• Fedora – https://fedoraproject.org/
• Linux Mint – https://www.linuxmint.com/

Mijn keuze: Ubuntu. Om eerlijk te zijn wissel ik al eens af van besturingssysteem tussen Ubuntu, Fedora, Pop!_OS, Arch Linux en OpenSuse, maar ik kom steeds terug bij Ubuntu, de meest gebruikte, omdat je er vaak het makkelijkst ondersteuning vindt en alle applicaties die ik wil gebruiken er makkelijk op werken. Maar onder de motorkap zijn het allemaal Linux-distributies en met wat tijd en geduld kun je ze allemaal volledig naar je hand zetten, volledig eigen aan hun opensource filosofie.